Zakres prawa administracyjnego

Prawo administracyjne zajmuje się regulacją stosunków prawnych zachodzących pomiędzy organami administracji państwowej, organami samorządu terytorialnego a różnymi innymi podmiotami. Prawo administracyjne definiuje również zasady organizacji i działania organów administracji państwowej oraz czynności przez nie wykonywanych.

Prawo administracyjne dzieli się na:

• prawo materialne, czyli normy prawa administracyjnego, określające strukturę organów administracji, ich zadania oraz prawa i obowiązki podmiotów pozostających w zależnościach administracyjno – prawnych
• prawo formalne, czyli prawo zawierające normy określające tryb postępowania organów administracji publicznej; w tym znaczeniu prawo administracyjne wyklucza dowolność działania organów administracji.

Oba działy prawa administracyjnego: materialny i formalny mają status bezwzględnie obowiązujących norm prawnych. To one określają zasady funkcjonowania wszystkich uczestników regulacji. Ta bezwzględność egzekwowania norm powstaje z uwagi na to, że jednym z uczestników regulacji są organy władzy publicznej. Dlatego też prawo administracyjne, razem z prawem konstytucyjnym zalicza się do prawa publicznego.

Cechy wyróżniające prawo administracyjne:

1. Uprawnienia władcze. Jedną ze stron regulacji prawnych jest organ administracji publicznej, który z mocy prawa posiada uprawnienia władcze w stosunku do podmiotu niejako po przeciwnej stronie. Uprawnienia władcze dopuszczają zastosowanie środków przymusu wobec drugiego podmiotu. Jednak rodzaj i zasady środków przymusu są ściśle regulowane w przepisach. Od tej zasady jest wyjątek, gdy organ administracji publicznej występuje jako klient czy kupujący. Wówczas stosunek prawny pomiędzy stronami reguluje kodeks cywilny, a uprawnienia władcze zostają zawieszone.

2. Regulacje obowiązujące organy administracji publicznej wynikające z obowiązujących aktów normatywnych.

Prawo administracyjne w zakresie prawa materialnego regulują akty normatywne, są to: ustawy, rozporządzenia, zarządzenia, a w przypadku jednostek administracji terytorialnej: akty prawa miejscowego. 

Zakres spraw, które reguluje prawo administracyjne jest bardzo szerokie i związane jest z zadaniami, jakie wykonują organy administracji publicznej. Obejmuje on różnorodne dziedziny życia społecznego i publicznego: budownictwo, kulturę, gospodarkę, bezpieczeństwo, obronność, ochronę środowiska i zdrowia, edukację i szkolnictwo.

Formy działania administracji publicznej:

• wydawanie aktów normatywnych poprzez stanowienie obowiązujących powszechnie norm prawnych
• wykonywanie czynności materialno-technicznych związanych choćby z działalnością i bytem obywateli
• działalność społeczno-organizatorska, wykonywanie zadań propagandowych
• zawieranie porozumień administracyjnych pomiędzy różnymi organami administracji publicznej
• zawieranie umów o charakterze cywilnym z podmiotami nie zaliczającymi się do organów administracji publicznej
• wydawanie aktów administracyjnych o charakterze władczym, czyli jednostronne oświadczenie woli organu administracji w sprawie indywidualnej.

Więcej o zakresie i formach prawa administracyjnego dowiesz z internetowej strony prawnika z Krakowa.